Giá: 0
Nằm sâu trong vùng núi phía Bắc, thuộc xã Phúc Sen, huyện Quảng Uyên (nay thuộc huyện Quảng Hòa), tỉnh Cao Bằng – làng đá cổ Cao Bằng từ lâu đã trở thành điểm đến hấp dẫn với những người yêu nét đẹp truyền thống, yêu văn hóa dân tộc và cả những ai muốn tìm lại nhịp sống bình yên giữa đại ngàn. Không nổi tiếng ồn ào như nhiều thắng cảnh khác, làng đá cổ như một thước phim quay chậm, đưa ta ngược dòng thời gian về với những giá trị cổ xưa, thuần hậu mà sâu sắc.
Làng đá cổ thuộc xã Phúc Sen, cách trung tâm thành phố Cao Bằng khoảng 30km theo hướng Đông Bắc. Từ TP. Cao Bằng, bạn đi theo Quốc lộ 3 hướng Trà Lĩnh – Trùng Khánh. Đoạn đường không quá xa nhưng quanh co và nhiều đèo dốc uốn lượn qua núi đá vôi, tạo nên cảnh quan ngoạn mục và là trải nghiệm lý thú cho những ai yêu cung đường phượt miền núi.
Phúc Sen cũng là xã biên giới, giáp ranh với Trung Quốc, nên du khách có thể kết hợp tham quan làng đá cổ với các điểm đến nổi bật khác của Cao Bằng như thác Bản Giốc, động Ngườm Ngao, hay suối Lê Nin – Pác Bó.
Điểm đặc trưng nhất và cũng là linh hồn của làng chính là các ngôi nhà đá cổ có tuổi đời hàng trăm năm. Nhà được xây hoàn toàn bằng đá núi địa phương, từ tường bao, mái, bậc thềm đến cột cổng. Đá được đẽo gọt khéo léo bằng tay, gắn kết bằng đất sét, đôi khi có sự gia cố bằng gỗ, nhưng tuyệt nhiên không dùng xi măng như kiến trúc hiện đại.
Những ngôi nhà này thường có mái ngói âm dương, thấp và dày để chống lạnh. Mặt trước là sân lát đá, tường đá cao chắn gió và lối đi nhỏ rải đá cuội. Dù đã trải qua thời gian và khắc nghiệt khí hậu vùng cao, các ngôi nhà vẫn đứng vững, là minh chứng cho tay nghề tinh xảo và trí tuệ của người dân tộc Nùng, Tày nơi đây.
Đi dọc làng, bạn sẽ bắt gặp những cổng rào bằng đá phủ rêu xanh, những bức tường đá xen lẫn hàng cây bụi mọc hoang. Tất cả tạo nên một khung cảnh vừa cổ kính, vừa nên thơ – gợi nhớ về một thời xưa cũ an lành.
Không chỉ nổi tiếng với những ngôi nhà đá cổ, Phúc Sen còn được biết đến là làng rèn truyền thống lâu đời của người Nùng An – một nhánh nhỏ của dân tộc Nùng. Nghề rèn ở đây có lịch sử hơn 300 năm, gắn liền với sự tồn tại và phát triển của làng đá cổ.
Hầu như nhà nào trong làng cũng có lò rèn. Âm thanh “leng keng” của búa đập sắt, tiếng lửa than hồng và nhịp đe vang lên suốt cả ngày là âm thanh quen thuộc, như một bản nhạc nền không bao giờ ngừng nghỉ. Người dân nơi đây rèn đủ loại công cụ: dao, kéo, liềm, cuốc, rựa… nổi tiếng sắc bén và bền chắc, được người dân cả vùng Đông Bắc tin dùng.
Khi đến thăm làng đá cổ, du khách có thể trực tiếp quan sát quy trình rèn truyền thống, thậm chí thử tự tay tạo ra một sản phẩm nhỏ – một trải nghiệm mang đậm tính văn hóa, kết nối giữa quá khứ và hiện tại.
Cuộc sống ở làng đá cổ diễn ra một cách chậm rãi và nhẹ nhàng. Người dân nơi đây phần lớn làm nông nghiệp, chăn nuôi và rèn sắt. Trẻ em tung tăng chạy nhảy bên đường đá, người già ngồi dưới hiên nhà chuyện trò bằng tiếng Nùng mộc mạc, phụ nữ khâu vá, đàn ông rèn dao – tất cả tạo nên một bức tranh làng quê đậm chất vùng cao, yên bình đến lạ.
Buổi sáng ở làng thường bắt đầu từ rất sớm, khi làn sương mỏng còn lảng bảng trên các tán cây. Người dân mang theo gùi ra ruộng, con trâu lững thững đi trên đường lát đá. Buổi chiều, ánh nắng chiếu xiên qua những hàng rào đá, phủ màu vàng óng lên mái nhà cũ – tạo nên một khung cảnh đẹp như tranh vẽ.
Làng đá cổ là nơi lý tưởng để chụp ảnh theo phong cách hoài cổ, vintage hoặc du lịch khám phá. Dưới đây là một số gợi ý:
Tường đá phủ rêu: đứng bên những bức tường đá cổ kính, tạo dáng đơn giản là đã có bức ảnh đầy chất nghệ.
Cổng nhà đá: nơi các cụ già hay ngồi chơi, là góc chụp chân dung rất “thơ”.
Lò rèn truyền thống: ghi lại hình ảnh những ngọn lửa, ánh sáng sắt nung và bàn tay nghệ nhân đang đập sắt.
Con đường lát đá cuội: khung cảnh dẫn lối vào làng, hai bên là ruộng, là cây rừng xanh rì.
Khói bếp chiều: những làn khói trắng bốc lên từ mái nhà nhỏ trong ánh hoàng hôn – một khoảnh khắc nên lưu giữ.
Khi ghé làng, đừng quên thưởng thức những món ăn đặc trưng của người Nùng, người Tày như:
Khẩu sli: bánh gạo nếp rang giòn, trộn đường, ăn vào thơm bùi, giòn rụm.
Bánh coóc mò: bánh ống gói bằng lá dong, làm từ gạo nếp dẻo.
Thịt treo gác bếp: loại thịt lợn bản được tẩm ướp gia vị và hun khói tự nhiên.
Rượu ngô Phúc Sen: loại rượu truyền thống nấu từ ngô lên men, nồng nàn, cay nhẹ nhưng rất “vào”.
Nên đi vào mùa thu hoặc mùa xuân, khi khí hậu mát mẻ, không quá lạnh cũng không mưa nhiều.
Tôn trọng đời sống văn hóa của người dân địa phương, không chụp ảnh mà không xin phép.
Không vứt rác, không vẽ bậy lên tường đá hay làm hỏng kết cấu công trình cổ.
Mang theo giày thể thao hoặc giày trekking nhẹ để dễ dàng di chuyển trên đường đá.
Làng đá cổ Cao Bằng không chỉ là nơi lưu giữ những kiến trúc cổ độc đáo, mà còn là nơi phản chiếu rõ nét đời sống văn hóa truyền thống của người dân tộc thiểu số miền núi phía Bắc. Giữa nhịp sống hiện đại đang cuốn trôi mọi thứ, làng đá cổ vẫn đứng đó – trầm mặc, kiên cường và bình dị – như một người gác đền thầm lặng của lịch sử.
Một lần đến đây, bạn sẽ không chỉ mang về những bức ảnh đẹp, mà còn mang theo cả những cảm xúc sâu lắng, những câu chuyện đời thường và những bài học giản dị về sự gắn bó giữa con người với thiên nhiên, với văn hóa cội nguồn.
