Giá: 0
Khi nhắc đến di tích cố đô Huế, người ta thường liên tưởng đến Hoàng Thành, lăng tẩm vua chúa hay các đền đài cung điện cổ kính. Tuy nhiên, bên cạnh những biểu tượng quyền lực ấy, Văn Thánh Huế – hay còn gọi là Văn Miếu Huế – lại là một điểm đến đặc biệt mang chiều sâu về văn hóa, tri thức và tinh thần hiếu học của người dân đất Thần Kinh.
Đây là nơi thờ Khổng Tử, các bậc hiền triết Nho giáo và là không gian để vinh danh những người tài giỏi, đỗ đạt dưới các triều đại phong kiến. Trải qua bao biến thiên lịch sử, Văn Thánh Huế vẫn giữ được nét uy nghiêm, trở thành biểu tượng cho tinh thần trọng học, tôn sư trọng đạo của dân tộc Việt Nam.
Văn Thánh Huế tọa lạc tại làng An Ninh Thượng, phường Hương Long, thành phố Huế – cách trung tâm thành phố khoảng 4km về phía Tây Bắc. Nơi đây có vị trí phong thủy đắc địa: phía trước là sông Hương thơ mộng, phía sau tựa núi Ngự Bình, xung quanh có cây xanh và đồi thấp bao bọc.
Công trình được xây dựng vào năm 1808 dưới thời vua Gia Long – vị vua khai sáng triều Nguyễn – nhằm mục đích lập nơi thờ tự Khổng Tử, đồng thời thể hiện tôn chỉ trị quốc bằng đạo lý, đề cao giáo dục và đào tạo nhân tài cho đất nước. Trải qua thời gian, Văn Thánh được nhiều đời vua kế tiếp như Minh Mạng, Thiệu Trị, Tự Đức... trùng tu, mở rộng.
Cũng giống như Văn Miếu – Quốc Tử Giám ở Hà Nội, Văn Thánh Huế được quy hoạch theo trục thần đạo từ trước ra sau, trải dài qua nhiều lớp kiến trúc như cổng Tam Quan, hồ bán nguyệt, cầu đá, sân hành lễ, khu thờ chính, nhà Tả Vu – Hữu Vu... Mỗi hạng mục đều có vai trò biểu tượng rõ ràng, phản ánh tư tưởng Nho giáo và sự phân định nghi lễ trang nghiêm.
Cổng chính được thiết kế ba lối đi – tượng trưng cho ba ngôi Tam Tài: Thiên – Địa – Nhân. Cổng có mái lợp ngói ống, trang trí họa tiết rồng phượng, hai bên có đôi câu đối ca ngợi đạo học và công đức Khổng Tử. Chính giữa treo tấm hoành phi lớn đề bốn chữ Hán: “Văn Miếu Huế”.
Bước qua cổng là hồ bán nguyệt thanh tịnh – biểu tượng cho tâm hồn trong sáng của người theo đạo học. Giữa hồ có chiếc cầu đá thanh dài hơn 30m, rộng gần 4m, dẫn thẳng vào chính điện. Dưới hồ là hoa sen nở bốn mùa, tạo nên vẻ đẹp tĩnh lặng và thơ mộng đặc trưng của Huế.
Chính điện được gọi là Điện Đại Thành, nơi đặt bài vị thờ Khổng Tử và các bậc Thập Triết. Phía trước là sân hành lễ, thường được dùng trong các dịp tế lễ xuân thu. Hai bên là nhà Tả Vu – Hữu Vu, nơi thờ các danh nho, nhà giáo, học giả nổi tiếng được triều đình ghi công.
Điện Đại Thành có kết cấu mái chồng diêm, cột kèo gỗ lim chạm khắc công phu, sơn son thếp vàng. Bên trong là không gian trang nghiêm với hương trầm, hoành phi câu đối và ánh sáng tự nhiên nhẹ nhàng – tất cả tạo nên một không khí thiêng liêng và tôn kính.
Văn Thánh Huế không chỉ đơn thuần là một công trình kiến trúc hay nơi thờ tự cổ xưa, mà còn mang nhiều tầng ý nghĩa sâu sắc:
Đây là nơi triều đình tổ chức các kỳ thi Hương, thi Hội, và là nơi vinh danh các tiến sĩ, cử nhân, những người đỗ đạt cao, đóng góp cho đất nước. Các buổi lễ tế Khổng Tử được tổ chức trang trọng, thể hiện đạo lý “Tôn sư trọng đạo” – truyền thống quý báu của dân tộc Việt Nam.
Từ xưa, Văn Thánh là nơi để học trò, sĩ tử, nho sinh tìm về cầu học, cầu đỗ đạt. Họ đến đây không chỉ để học văn, luyện chữ, mà còn để rèn đạo đức, nuôi dưỡng chí hướng vì nước vì dân. Điều này thể hiện vai trò của Văn Thánh như một trung tâm nuôi dưỡng tinh thần yêu nước và khát vọng vươn lên bằng tri thức.
Cùng với chùa Thiên Mụ, lăng Tự Đức, Đại Nội…, Văn Thánh Huế tạo nên bức tranh toàn cảnh về một Huế thanh tao, học thức và trầm mặc. Nó đại diện cho vẻ đẹp tĩnh tại – một giá trị văn hóa đặc trưng của xứ Huế, được giữ gìn qua bao thế hệ.
Trải qua chiến tranh và thời gian, nhiều hạng mục của Văn Thánh bị hư hại. Tuy nhiên, trong những năm gần đây, chính quyền và các tổ chức bảo tồn di sản đã có những bước trùng tu đáng kể nhằm khôi phục lại diện mạo ban đầu của công trình.
Nhiều hoạt động văn hóa – giáo dục cũng được tổ chức tại đây như:
Tổ chức lễ tế Khổng Tử hằng năm vào mùa thu và mùa xuân.
Các chương trình giới thiệu lịch sử – văn hóa Huế cho học sinh, sinh viên.
Không gian được chỉnh trang để trở thành điểm du lịch sinh thái – văn hóa tiêu biểu, đón tiếp hàng ngàn lượt du khách mỗi năm.
Văn Thánh Huế không chỉ là nơi tham quan, mà còn là nơi để chiêm nghiệm, học hỏi và cảm nhận chiều sâu văn hóa dân tộc. Mỗi viên đá, mỗi cây cổ thụ, mỗi nét chạm khắc trong chính điện đều là lời nhắc nhở về tinh thần hiếu học, sự tôn vinh tri thức và đạo lý làm người.
Khi đến Văn Thánh Huế, bạn nên dành thời gian thong thả để:
Tản bộ qua hồ bán nguyệt, lắng nghe tiếng chim hót, gió thổi qua hàng cây xanh mát.
Vào chính điện, ngắm nhìn không gian cổ kính, tưởng nhớ Khổng Tử và những bậc hiền triết.
Chụp ảnh bên cây cổ thụ, cầu đá, hòa mình vào khung cảnh an yên, thanh tịnh hiếm nơi nào có được.
Văn Thánh Huế không đông đúc như những điểm du lịch nổi tiếng khác, chính vì vậy, đây là nơi lý tưởng để thư giãn tâm hồn, để cảm nhận rõ nét nhất vẻ đẹp của Huế xưa trong từng chi tiết nhỏ.
Giữa lòng Cố đô Huế đầy chất thơ, Văn Thánh hiện lên như một đài tưởng niệm bất tử dành cho tri thức, đạo học và sự nhân văn. Đây không chỉ là một điểm đến du lịch văn hóa, mà còn là nơi để mỗi người Việt tìm về với cội nguồn tinh thần, hun đúc thêm lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc.
Dù thời gian trôi qua, các vương triều đã lùi vào dĩ vãng, thì Văn Thánh Huế vẫn mãi là nơi tỏa sáng ánh sáng của tri thức và đạo lý, là điểm tựa cho các thế hệ hôm nay và mai sau.
